Diyak temel olarak, iki yönde de tetiklemeyi mümkün kılan iki adet paralel yarıiletken katmanının ters birleşimidir. Şekil 1'de verilen eleman karakteristikleri, her iki yönde de kırılma gerilimi olduğunu açıkça gösterir. Bu iki yönlü tetikleme özelliğinden, AC uygulamalarında tam olarak yararlanılmasını mümkün kılar.
Şekil 1- Diyak Karakteristiği ve Fiziksel Yapısı
Şekil 2- Diyak Fiziksel Yapısı
Şekil 3- Diyak Sembolü
Diyakın yarı iletken katmanlarının temel düzenlemesi ve grafik sembolü Şekil 13'de gösterilmiştir. Uçlardan hiç birinin katot olarak gösterilmediğine dikkat edin. Bunun yerine anot 1 (veya elektrot 1) ve anot 2 (veya elektrot 2) vardır. Anot 1, anot 2'ye göre pozitif olduğunda, kullanılan yarı iletken katmanlar p1n2p2 ve n3'tür. Anot 2'nin anat l'e göre pozitif olması durumunda ise, p2n2p1 ve n1'dir.
Şekil 1'de görünen birimde kırılma gerilimlerinin genlikleri birbirine çok yakındır, fakat minumum 28 V'tan maksimum 42 V'a kadar değişebilir, Bunlar arasında, veri sayfasında verilen aşağıdaki denklemle belirlenen bir ilişki vardır:
VBR1=VBR2 ± % 10 VBR2
Her bir eleman için akım düzeylerinin (IBI ve Isz) genlikleri de birbirlerine çok yakındır. Şekil'1deki birim için her iki akım düzeyi de 200 pA = 0.2 mA cİvarındadır. Diyakın yaklaşma dedektöründe kullanımı Şekil 4'de gösterilmiştir. Yüke seri bir SCR'nin kullanıldığına ve algılama elektroduna doğrudan bağlanmış programlanabilir tek-jonksiyonlu transistöre dikkat edin.
Şekil 4 - Yaklaşma Dedektörü veya Temas Anahtarı.
İnsanın vücudu algılama elektroduna yaklaştıkça elektrot ile toprak arasındaki kapasitans artacaktır. Programlanabilir UJT (PUT), anat gerilimi (VA), kapı gerilimi (Ve)'den en azından 0.7 V büyük olduğu zaman (silisyum için) ateşlenen (kısa devredurumuna geçen) bir elemandır. Programlanabilen eleman iletime geçmeden (açılmadan) önce sistem esas itibariyle Şekil 13.32'deki gibidir. Giriş gerilimi yükseldikçe, şekilde görüldüğü gibi diyak gerilimi VG, ateşleme potansiyeline ulaşılıncaya kadar girişi izleyecektir. Daha sonra diyak iletime geçecek ve uçlardaki gerilim, önemli ölçüde düşecektir. Diyakın, ateşlenene kadar esas itibariyle açık devre olduğuna dikkat edin. Kapasitif eleman konulmadan önce VG gerilimi girişle aynı olacaktır.
Şekilde gösterildiği gibi VA ve VG girişi izleyeceği için, VA, Vdden hiç bir zaman 0.7 V'tan daha büyük olamaz ve elemanı iletime geçiremez. Bununla beraber kapasitif eleman konulduğu zaman V G gerilimi şekilde görüldüğü gibi, giriş geriliminden artan bir açıyla geride kalacaktır. Bu nedenle VA 'nın Vd yi .7 V aştığı bir nokta gelişir ve bu noktada programlanabilir eleman ateşlenir. Bu noktada PUT üzerinde yoğun bir akım oluşarak VK gerilimini yükseltir ve SCR'yi iletime sokar. Daha sonra, yaklaşan kişinin varlığına tepki olarak yük üzerinde kuvvetli bir SCR akımı oluşur.
